پروژه در برابر عملیات

افراد ممکن است پروژه را با فعالیت های که به صورت مداوم (عملیات) در حال انجام هستند اشتباه بگیرند. این فعالیت های مداوم معمولاً شروع و پایان مشخصی ندارد و معمولاً از فرآیندهای مشابه برای رسیدن به نتایج مشابه است استفاده می کنند:

همانطور که گفته شد هر پروژه یک محصول، خدمت یا نتیجه خاصی را دربردارد. با اینکه ممکن است عناصر تکراری در برخی دستاوردهای پروژه دیده شود ولی این تکرار یکتایی ماهوی کار پروژه ای را تغییر نمی دهد برای مثال ساختمان اداری با مواد اولیه مشابه و یا یک تیم مشابه ساخته شوند، اما هر کدام در محلی خاص ساخته شوند- با طراحی های متفاوت، شرایط متفاوت، پیمانکاران متفاوت و غیره.

جدول مقایسه پروژه ها با فعالیت های مداوم

پروژه ها	فعالیت های مداوم (عملیات)
شروع و پایان مشخص	شروع و پایان مشخصی ندارد
موقتی	مداوم
تولید یک محصول یا خدمت یکتا	تولید محصول یا خدمت مشابه به دفعات زیاد
منابع به پروژه تخصیص می یابد	منابع به عملیات تخصیص می یابد
پایان پروژه با معیارهای مشخصی تعیین می شود	فرآیندها بارها تکرار می شوند.

نکته: هدف پروژه رسیدن به مقصود و نتیجه مورد نظر آن است.          هدف فعالیت های مداوم، حفظ کارکردهای سازمان است.

چرا پروژه­ ها اجرا می شوند؟

 در بازاری که رقابت بسیار فشرده و حساس است و هر روز رقبای جدیدی سربرمی آورند، مبارزه برای بقا در بازار و از دست ندادن سهم بازار امری اجتناب ناپذیر است. حال آنکه در کنارآن، تلاش برای دست یابی به بازارهای جدید نیز امری مطلوب است.

سازمان همیشه به دنبال بررسی راه هایی برای ایجاد کسب و کار، حفظ مزیت های رقابتی، بدست آوردن کارایی بیشتر و خدمت رسانی به مشتریان خود، به شیوه های جدید و مبتکرانه هستند. برای نیل به این هدف بایستی هر روز و هر لحظه در پی بهینه سازی و به روز رسانی محصولات و روش های تولید بود و این یعنی نیاز به توسعه سریع برای پاسخ گویی به نیازها و ایجاد تغییرات سودمند. نیازمندی های کسب و کار یا نیازمندی های قانونی، پیشرفت های تکنولوژیک، فرصت ها و یا مشکلات نیز ممکن است منجر به نیاز ایجاد تغییرات در سازمان شوند.

تغییرات مورد نظر در سازمان ممکن است از ایجاد خطوط تولید محصولات جدید، تغییر بسته بندی تا تغییر در برنامه های پرسنلی باشد. اما آنچه که مهم است، این نکته است که پروژه­ها ابزار انجام تغییرات هستند. پروژه ها در پی برآوردن چنین نیازهایی به تغییر تعریف می شوند. پروژه ها اهداف و ماهیت های گوناگونی دارند: ایجاد یک ساختمان جدید، خط تولید جدید، بازسازی تجهیزات یا انبار موجود و ... در هر یک از این  پروژه ها هدف ایجاد تغییری در وضع موجود است، تا به کمک تغییر ایجاد شده، امکانات جدید یا شرایط بهینه ای برای سازمان مهیا شوند.

پروژه چیست؟

از آنجا که پروژه ها ابزار ایجاد تغییرات هستند؛ هر چه سرعت توسعه و تغییر بیشتر باشد، پروژه های بیشتر و بزرگتری در سازمان تعریف و اجرا می شوند. پروژه ها ابعاد مختلفی دارند، از پروژه های بسیار کوچک و کم هزینه برای یک تغییر جزئی در خط تولید یا اضافه کردن ظرفیت تولید تا پروژه ایجاد و راه اندازی یک کارخانه جدید که ممکن است سالها به طول بیانجامد. با این حال همه آن ها:

·         در برگیرنده فعالیت‌هایی هستند که باید در زمانی معین و با هزینه و کیفیتی معین اجرا بشوند.

·         تلاش یا فعالیتی است که در آن انسان یا منابع مادی یا مالی به گونه خلاقانه ای سازماندهی می شوند تا محدوده کاری مشخص و منحصر به فردی را انجام دهند.

·         تلاشی است که در آن منابع (مالی، مادی، انسانی و...) برای رسیدن به تغییری سودمند به صورت جدیدی سازماندهی می شوند تا محدوده یکتایی از محصول با مشخصات معین و در یک محدوده زمانی و هزینه معین برای رسیدن به تغییری مطلوب که اهداف آن به صورت کیفی و کمی مشخص شده است بدست آید.

·         یک فعالیت موقت است که منجر به یک محصول، خدمت یا نتیجه ی خاص می شود. ماهیت موقتی پروژه باعث می شود که پروژه شروع و پایان مشخصی داشته باشد. پایان پروژه هنگامی است که به اهداف پروژه رسیده باشیم یا هنگامی که پروژه متوقف شود و به هر دلیلی اهداف پروژه قابل دستیابی نباشند یا هنگامی که نیاز برای پروژه دیگر وجود نداشته باشد.

بر طبق تعاریف بالا، پروژه دارای این ویژگی‌هاست:

1. موقتی بودن: به این معنا که وقتی پروژه‌ای تعریف می‌شود، می‌بایستی زمان شروع و اتمام آن کاملاً مشخص باشد.

2. محصول و خدمات منحصر بفرد: یعنی پروژه‌ها از نظر محصول یا محیط منحصر به فرد بوده و اگر پروژه‌ای پس از اتمام، به صورت مداوم در سازمان اجرا شود، به آن عملیات گفته می‌شود.